Nie ma 100 – lecia ( Polski ) bez 45 – lecia ( Polski Ludowej ) ! Sojusz Lewicy Demokratycznej nie zapomni o Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
W roku 2018 społeczeństwo polskie uroczyście obchodzi 100 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Stulecie to można podzielić na następujące okresy :
– okres pierwszy, niespełna 21- letni czas trwania Drugiej Rzeczypospolitej, tj. lata 1918 – 1939
– okres drugi, prawie 6 – letni czas trwania II wojny światowej i okupacji Polski, czyli lata 1939 – 1945 ;
– okres trzeci, najdłuższy, 45 – letni okres Polski Ludowej, lata 1944 – 1989 , prawie połowa czasu niepodległej Polski ;
– okres czwarty, od 1989 roku, tj. od przełomu ,, solidarnościowego, do dziś, tj. tak zwany okres Trzeciej Rzeczypospolitej.
Zwraca uwagę fakt, że okres Polski Ludowej nie liczy się w tej numeracji. Dlaczego prawicowa polityka historyczna wypacza lub przemilcza takie fakty, że na stan wyjściowy 45 – letniego okresu Polski Ludowej składa się spadek po Drugiej Rzeczypospolitej oraz skutki II wojny światowej i okupacji. Spadek po Drugiej Rzeczypospolitej stanowiły bieda i zacofanie. Polska międzywojenna była krajem rolniczo – przemysłowym, gospodarczo niedorozwiniętym i pod wieloma względami zacofanym, trapionym kryzysami gospodarczymi , finansowymi, przemysłowymi. Polska, mimo wielu osiągnięć, nie mogła wydobyć się ze stagnacji gospodarczej, a w wielu dziedzinach – z regresu. Zła była sytuacja w rolnictwie i na wsi. Niski był poziom elektryfikacji kraju i niewielkie zużycie energii elektrycznej. Opóźnienie Polski potwierdziła zła sytuacja mieszkaniowa. Według spisu powszechnego z 1931r. 43 proc. ludności gnieździło się w mieszkaniach jednoizbowych. Podziwiana ( i słusznie) piękna oraz nowoczesna Gdynia otoczona była dzielnicami slumsów.
Bolesnym spadkiem po Drugiej Rzeczypospolitej był analfabetyzm znacznej części dorosłych Polaków. Według spisu z 1931r. w Polsce mieszkało 23 proc. analfabetów. Niski był stopień urbanizacji kraju : w 1939 r. w miastach mieszkało tylko ok. 28 % ogółu mieszkańców, a na wsi – 72%. Początki gospodarki Polski Ludowej były nadzwyczaj trudne. Złożyły się na to następujące powody :
– trwająca jeszcze wojna oraz okupacja większości obszaru Polski
– przeogromne zniszczenia wojenne, które należały do największych wśród państw uczestniczących w II wojnie światowej.
I tak :
– Polska utraciła 38 % całego przedwojennego majątku narodowego. Straty w przemyśle sięgały 50 % pierwotnych zdolności produkcyjnych. Zniszczono, m.in. : zakłady przemysłowe, budynki mieszkalne, zagrody wiejskie, warsztaty rzemieślnicze, urządzenia portów morskich, flotę handlową i rybołówstwa morskiego, nawierzchnię dróg, na kolei wagony towarowe i osobowe, lokomotywy, linie kolejowe, mosty i wiadukty, środki trwałe w rolnictwie, inwentarz żywy, środki trwałe nauki i szkolnictwa, dobra kultury, szkoły, muzea, teatry, kina, szpitale itp. Kolejnym trudnym problemem była konieczność budowy od podstaw aparatu państwowego i administracyjnego, całkowicie zniszczonego przez okupanta na Ziemiach Dawnych i nieistniejącego na Ziemiach Odzyskanych. Brakowało kwalifikowanych kadr we wszystkich dziedzinach, gdyż zostały wymordowane przez okupanta lub rozproszone po całym świecie. Dodatkowymi problemami były :
1.Trwająca przez kilka powojennych lat wojna domowa oraz niszczycielskie działania zbrojne UPA w południowo – wschodniej Polsce.
2.Trudny proces scalania i integrowania Ziem Odzyskanych z Ziemiami Dawnymi . Ważkim problemem były też odziedziczone po II RP bieda i zacofanie kraju.
Polska Ludowa nie tylko szybko odbudowała kraj ze zniszczeń wojennych i zaleczyła rany, ale dokonała postępu w każdej dziedzinie życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego. I tak, m.in. : odbudowano z gruzów i ruin dziesiątki miast oraz tysiące wsi, przeprowadzono reformę rolną, przekształcono kraj z rolniczo – przemysłowego na przemysłowo – rolniczy, uruchomiono wydobycie krajowych surowców, stworzono od podstaw 8 wielkich okręgów przemysłowych, zurbanizowano Polskę – z przeludnionej i biednej wsi przeniosło się do miast około 10 mln ludzi, zlikwidowano analfabetyzm, stworzono powszechny dostęp młodzieży do szkół zawodowych, średnich i wyższych, zbudowano tysiące szkół, przedszkoli i żłobków. Polska Ludowa zlikwidowała całkowicie bezrobocie i zapewniła chleb dla wszystkich obywateli. Nie było masowego żebractwa. Nie było głodnych dzieci w szkołach ! Polska Ludowa zapewniła wszystkim bezpłatną opiekę lekarską , wzrosła liczba łóżek w szpitalach. Otoczono opieką medyczną i stomatologiczną młodzież szkolną.
Do osiągnięć Polski Ludowej zaliczyć możemy również : 5 % średnioroczne tempo wzrostu dochodu narodowego w latach 1951 – 1988, w latach 1945 – 1988 oddanie do użytku prawie 8 mln mieszkań. Pod względem powszechności wykształcenia dorównaliśmy w latach osiemdziesiątych znacznie od nas bogatszym, wysoko rozwiniętym krajom. Jest to największe osiągnięcie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i najcenniejszy kapitał, który pozostawiła po sobie w spadku. Polska Ludowa była wielkim osiągnięciem narodowym. Dystans między Polską a Europą Zachodnią zmniejszył się pod względem gospodarczym w porównaniu z okresem przedwojennym i możemy być z tego tylko dumni. Szczególnie wyróżniła się dekada lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, zwana ,,Dekadą Gierka”. Dekada ta, zwłaszcza jej pierwsza połowa (1971 – 1975 ), była okresem wszechstronnego i niezwykle dynamicznego rozwoju kraju, wzrostu gospodarczego. Wzrósł dochód narodowy, zwiększyła się produkcja przemysłowa, globalna produkcja rolnicza, podwojono wartość inwestycji. Nastąpił wzrost płac realnych. Podwyższono emerytury i renty, stypendia, zasiłki z ubezpieczenia społecznego, zrównano zasiłki chorobowe pracowników fizycznych i umysłowych. Stworzono możliwość wcześniejszego przechodzenia na emeryturę. Bezpłatnym leczeniem objęto całą ludność wiejską, rolnicy zostali objęci emeryturami i rentami. Przedłużono urlopy macierzyńskie. Wzrosła liczba oddawanych do użytku mieszkań w całej dekadzie lat siedemdziesiątych, wybudowano prawie dwa i pół miliona nowych mieszkań. W 1974 roku uchwalony został przez Sejm pierwszy w Polsce Kodeks Pracy, który dawał pracownikom duże uprawnienia i ochronę prawną. W,, Dekadzie Gierkowskiej ’’ realizowano politykę pełnego zatrudnienia, co wobec wielkiego wyżu demograficznego osób urodzonych po wojnie, a wchodzących wówczas w wiek produkcyjny, wymagało ogromnego wysiłku inwestycyjnego, aby zapewnić niezbędną liczbę miejsc pracy. Uruchomiono elektrownie węglowe i wodne, oddano do eksploatacji nowe kopalnie, rozbudowano hutnictwo żelaza i stali, powstała Huta Katowice. Rozbudowano i zmodernizowano hutnictwo miedzi i metali nieżelaznych. Zbudowano rafinerie, zakłady azotowe, kopalnie, cementownie, Fabrykę Samochodów Małolitrażowych Fiat 126p. Można by ciągnąć to wyliczanie w odniesieniu do dalszych przemysłów : tekstylnego, odzieżowego, obuwniczego czy włókienniczego. Postęp nastąpił również w rozwoju infrastruktury. Dokonana została elektryfikacja kolei, wydłużono sieć dróg. Ten ogromny wzrost przedsięwzięć inwestycyjnych był możliwy w wyniku zwiększania nakładów inwestycyjnych. Ogółem zainwestowano około 54 mld dolarów, częściowo za kredyty zagraniczne. Ogólny kierunek zmian po 1970 roku odpowiadał aspiracjom społeczeństwa i był zwłaszcza w pierwszych latach akceptowany , przyjmowany entuzjastycznie.
Dziś zaprzęgnięto cały aparat propagandowy państwa, rządzonego przez prawicę, do zdyskredytowania osiągnięć tamtego okresu dziejów Polski. Czyni się to, aby ukryć przed społeczeństwem błędy własnej polityki prawicy.
Na Konwencji Wojewódzkiej Sojuszu Lewicy Demokratycznej we Wrocławiu 13.04.2018 przyjęto stanowisko dotyczące utworzenia Komisji Pojednania Narodowego w rocznicę 100 – lecia odzyskania niepodległości Polski. W przyjętym stanowisku czytamy : ,, Polska jest dobrem całego Narodu Polskiego, Polaków żyjących i mieszkających w kraju, jak i milionów rozsianych po całym świecie. Historia powstania i dziejów Polski jest okraszona chwalebnymi i niechlubnymi wydarzeniami, które wznosiły nasz Naród i Państwo na wyżyny dokonań społecznych, militarnych i gospodarczych, a w innych czasach doprowadziły do rozbiorów Polski pod koniec XVIII wieku. Odzyskanie niepodległości Polski w 1918 roku było wielkim i chwalebnym czynem Narodu Polskiego. Wraz z walką o utrzymanie odzyskanej niepodległości, budowano państwo obywatelskie i narodową tożsamość. Często od podstaw budowano i tworzono nowe gałęzie przemysłu. Scalano w jeden organizm państwo przez ponad 100 lat rozdarte przez trzech zaborców. Zarazem nie można zapomnieć, że międzywojenna Polska nie była krajem w pełni demokratycznym, a po zamachu majowym demokracja była systematycznie łamana . W 1939 roku dzielny, ale źle uzbrojony polski żołnierz, w walce z niemieckim najeźdźcą, bronił naszej wolności kraju, nawet po ucieczce dowództwa za granicę. Zajęcie naszych terenów przez Niemcy i ZSRR starło z mapy młode państwo polskie. Na terenach okupowanych przez hitlerowców, Polacy dzielnie stawali do walki z Niemcami w oddziałach partyzanckich, a także w polskich armiach uformowanych na wschodzie i zachodzie Europy.
Niestety powojenny kształt i ustrój naszego państwa, uzgodniony został przez zwycięzców tej wojny i bez naszej woli. Wówczas o Polsce nie decydowała siła wewnętrzna polskiego narodu, ale wola mocarstw, które decydowały o kształcie powojennej Europy i nie stworzyły one warunków na uzyskanie pełnej niezawisłości Polski. Polska Ludowa była Państwem wielu sprzeczności i ułomności, ale nie można, a nawet nie wolno przekreślać czterdziestu pięciu lat tego okresu. Nie wolno z historii naszego kraju wymazać dorobku społecznego i gospodarczego PRL-u, a tym bardziej nie wolno podważyć ciągłości Państwa Polskiego !
To był okres wielkiej odbudowy kraju ze zniszczeń wojennych, awansu edukacyjnego milionów ludzi, rozwoju kultury i nauki. Po raz pierwszy miliony bezrolnych chłopów otrzymały własną ziemię, której przez wieki nie mieli. Stając w obronie prawdy historycznej, opisującej czasy i dorobek społeczny i gospodarczy Polski Ludowej, Dolnośląska Konwencja SLD jednocześnie potępia zbrodnie i represje tamtego okresu oraz przyznaje, że Polska miała ograniczoną suwerenność, co jednak nie wykluczało wtedy i nie wyklucza w dzisiejszej ocenie tamtego okresu, Rzeczypospolitej jako Państwo realnego, uznanego przez inne Państwa i międzynarodowe organizacje, m.in. ONZ, na arenie politycznej Europy i Świata.
Mimo ograniczonej suwerenności, podniesiono kraj ze zniszczeń wojennych. Odbudowano Warszawę, Wrocław, Gdańsk czy Kołobrzeg. Od podstaw zbudowano polską energetykę, przemysł stoczniowy, motoryzacyjny, maszynowy i elektroniczny. Zbudowano wiele hut i kopalń oraz zbiorników wodnych. Mimo potknięć był to okres wielkiego awansu cywilizacyjnego i gospodarczego naszego kraju. Przekreślenie lub wykluczenie tego dorobku jest upokorzeniem kilku pokoleń Polaków budujących swój kraj i utożsamiających się z nim. Dlatego hasło ,, nie ma stulecia bez czterdziestopięciolecia ” jest jak najbardziej adekwatne w historycznym określeniu ciągłości Państwa Polskiego. Pominięcie i dezawuowanie tego okresu jest wielką niesprawiedliwością, dyktowaną cyniczną grą polityczną. 100- lecie odzyskania przez Polskę niepodległości jest właściwym momentem do budowania pojednania narodowego, do wzajemnego wybaczania sobie krzywd i do obiektywnej oceny historii najnowszych dziejów Polski i Narodu Polskiego.
Partyjne i grupowe interesy powinny być w tym procesie pojednania odłożone na bok. W dzisiejszej, skłóconej politycznie Polsce, będzie to trudne, ale próbować musimy, abyśmy nie musieli się wstydzić przed przyszłymi pokoleniami i aby nie postrzegano Polaków jako narodu nie umiejącego żyć zgodnie w czasie pokoju. Dlatego Konwencja Dolnośląska SLD zwraca się z apelem do Rady Krajowej SLD, aby ta zwróciła się do Andrzeja Dudy, Prezydenta RP, o powołanie Komisji Pojednania Narodowego. W skład, jej powinni wejść wybitni naukowcy, historycy, byli i obecni politycy różnych opcji, byli prezydenci i premierzy, przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, działacze gospodarczy i przedstawiciele różnych środowisk twórczych, stowarzyszeń i organizacji samorządowych, którzy w ramach tej komisji dążyć będą do wypracowania obiektywnego stanowiska opisującego rzeczywistość Polski przedwojennej, wojennej, powojennej i najnowszej. Ten zespół zbuduje pomosty ponad podziałami, wskaże drogę do budowy jedności i tożsamości Narodu Polskiego. Tylko na tolerancji i na zgodzie narodowej możemy budować przyszłość Rzeczypospolitej. Całe to dzieło odnowy, odrodzenia i pojednania można zapoczątkować w stulecie odzyskania niepodległości naszego Państwa, do czego wzywamy w imię dobra naszej Ojczyzny.”
Na dziś jeszcze nie wiemy, czy prezydent RP powoła Komisję Pojednania Narodowego, bowiem obecnie buduje się nieprawdziwy obraz przeszłości : – dobra II Rzeczpospolita i zły PRL, – kiepska III Rzeczpospolita Polska i pasmo sukcesów ostatnich dwóch lat. Tu jest samo dobro, tam samo zło. Dlatego pokazywać trzeba złożoność zachodzących procesów społecznych, gospodarczych i politycznych, które składały się na ostatnie 100 lat naszej historii. Nie ma zgody na tworzenie historii na nowo, według życzenia, wyobraźni rządzących. To jest nasza historia, prawdziwa! Niezależnie od tego, jak ją oceniamy ! To historia Naszej Ojczyzny, ale i wielkich oraz małych grup społecznych, to historia każdego z nas, trzeba o tym mówić, pisać, przypominać. Prawo i Sprawiedliwość chce, by Polacy zapomnieli, że Polska Ludowa istniała, a oni sami, ich rodzice i dziadkowie uczciwie ją budowali i traktowali jako niepodległe państwo, jako swoją Ojczyznę. Sojusz Lewicy Demokratycznej walczy o pamięć i szacunek dla wszystkich, którzy byli aktywni społecznie i zawodowo w latach 1945 – 1990. SLD nie zapomni o PRL.
Adam Pajda
Dodaj komentarz