Panie Adamie, co słychać w Polityce?

Czy wyborca w dniu wyborów 21 października 2018 roku, udając się do lokalu obwodowej komisji wyborczej w godzinach 7.00 do – 21.00, będzie znał sposób głosowania oraz warunki ważności oddanego swojego głosu? Kto może, a kto nie może zostać członkiem obwodowej komisji wyborczej ?

Postaram się udzielić odpowiedzi na tak bardzo ważne, zadawane przez wyborców pytania, bo tak naprawdę zbyt mało się pisze i zbyt mało się wyjaśnia na ten temat.

Na początek przypomnę Czytelnikom, jakie na dziś zostały wykonane czynności wyborcze wynikające z kalendarza wyborczego, który określa terminarz wykonania poszczególnych czynności określonych w kodeksie wyborczym ,i jakie działania, wynikające z kalendarza wyborczego, czekają nas w najbliższym czasie.

Do 27 sierpnia 2018 roku podano do publicznej wiadomości w formie obwieszczenia informację o okręgach wyborczych, ich granicach, numerach i liczbie radnych wybieranych w każdym okręgu wyborczym: zawiadomiono komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego. Do 6 września 2018 roku zgłoszono komisarzom wyborczym kandydatów na członków terytorialnych komisji wyborczych, a 11 września komisarz wyborczy powołał terytorialne komisje wyborcze, a do 16 września do godziny 24:00 nastąpi zgłaszanie terytorialnym komisjom wyborczym list kandydatów na radnych, odrębnie dla każdego okręgu wyborczego dla wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw. Do 21 września 2018 roku podana zostanie do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, informacja o numerach i granicach obwodów głosowania oraz siedzib obwodowych komisji wyborczych. Nastąpi zgłaszanie kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych. Do 26 września do godziny 24:00 będzie można zgłaszać gminnym komisjom kandydatów na wójtów, burmistrzów.

Wiele osób pyta mnie, kto może zostać członkiem obwodowej komisji wyborczej.

Według Państwowej Komisji Wyborczej, która wydała instrukcję w tej sprawie, publikując wytyczne dla kandydatów do składu obwodowej komisji wyborczej do spraw przeprowadzenia głosowania w obwodzie oraz obwodowej komisji wyborczej do spraw ustalenia wyników głosowania w obwodzie,

kandydatem może być osoba, która jest ujęta w stałym rejestrze wyborców na obszarze województwa, w którym znajduje się gmina właściwa dla tej komisji. Osoba musi posiadać prawo do głosowania, czyli musi najpóźniej w dniu wyborów kończyć 18 lat. Nie może ta osoba być pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, nie może być pozbawiona praw wyborczych. Nie może być ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.

Osoby, które chciałyby pracować w obwodowej komisji wyborczej do spraw przeprowadzenia głosowania albo w obwodowej komisji wyborczej do spraw ustalenia wyników głosowania w obwodzie, muszą zgłosić się do pełnomocników komitetów wyborczych uczestniczących w wyborach.

Uwaga ! Można być członkiem tylko jednej komisji wyborczej.

Członkiem komisji nie może być osoba będąca w stosunku do kandydata w wyborach tzw. wstępnym i tzw. zstępnym.

W komisji wyborczej nie mogą więc pracować : małżonek, ojciec, ojczym, matka, macocha, dziadek, babcia , oraz syn, córka, wnuk, wnuczka, siostra, brat, małżonkowie dzieci wnuków, prawnuki, dzieci adoptowane, dzieci uznane za swoje, dzieci pozamałżeńskie, osoba pozostającą z kandydatem w stosunku przysposobienia. Członkiem komisji nie może być kandydat w wyborach, pełnomocnik wyborczy, pełnomocnik finansowy, mąż zaufania lub obserwator społeczny.

Natomiast mogą w komisji wyborczej pracować np. teściowa, teść, dzieci brata lub siostry, wnuki brata lub siostry, szwagier, szwagierka, siostra lub brat rodziców, synowa, zięć, osoby będące w konkubinacie itp.

Podkreślić należy, że samo zgłoszenie kandydata na członka komisji nie daje żadnej gwarancji, że dana osoba zostanie powołana w skład komisji. Obwodowe komisje wyborcze w wyborach samorządowych powołuje spośród zgłoszonych wyborców komisarz wyborczy.

Pamiętać należy, że w każdym obwodzie głosowania w wyborach powołuje się dwie komisje obwodowe – jedną obwodową komisję wyborczą ds. przeprowadzenia głosowania i drugą obwodową komisję wyborczą do ustalenia wyników głosowania.

Jest to kolejna ważna zmiana wiążąca się z modyfikacją systemu wyborczego, zgodna z nowelizacją prawa wyborczego, ustawy uchwalonej przez Sejm z 11 stycznia 2018 roku o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych.

Obwodowa komisja wyborcza ds. przeprowadzenia głosowania wykonuje swoje obowiązki w dniu głosowania od czasu rozpoczęcia pracy komisji, tj. najpóźniej od godz. 6:00, do czasu zakończenia głosowania, zapieczętowania urny wyborczej i protokolarnego przekazania dokumentów z głosowania przewodniczącemu obwodowej komisji wyborczej ds. ustalenia wyników głosowania.

Jakie czynności wykonuje obwodowa komisja wyborcza ds. ustalenia wyników głosowania ?

Przystępuje do pracy od momentu zakończenia głosowania, zapieczętowania urny i protokolarnego przekazania jej dokumentów z głosowania. Praca komisji trwa do momentu ustalenia wyników głosowania, sporządzenia protokołu głosowania, podania do publicznej wiadomości wyników głosowania w obwodzie poprzez wywieszenie kopii protokołu w lokalu wyborczym, przekazania protokołu terytorialnej komisji wyborczej, przekazania w depozyt urzędnikowi wyborczemu dokumentów z wyborów oraz zatwierdzenia przez terytorialną komisję wyborczą protokołu głosowania w obwodzie.

Dlaczego o tym wszystkim piszę, ponieważ pytają mnie o te sprawy osoby zainteresowane pracą w obwodowych komisjach wyborczych. Spełniam więc ich prośby, wyjaśniając na tyle ,na ile dysponuję wiedzą w tym zakresie. W każdej obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie i obwodowej komisji wyborczej ds. ustalenia wyników głosowania w obwodzie powołuje się dziewięć osób spośród kandydatów zgłoszonych przez pełnomocników wyborczych.

Natomiast w obwodach utworzonych np. w domach pomocy społecznej, aresztach śledczych, zakładach karnych, w zakładach opieki zdrowotnej powołuje się komisje w składzie sześciu osób. Zgłaszanie kandydata do składu obwodowej komisji wyborczej następuje po uzyskaniu zgody danej osoby na kandydowanie.

Jak prawidłowo oddać głos ważny w wyborach samorządowych w 2018 roku – pytają Czytelnicy.

Głosowanie odbywać się będzie przy pomocy urzędowych kart do głosowania. Na karcie do głosowania zamieszczona będzie informacja o sposobie głosowania oraz warunkach ważności głosu. Czy ta informacja dla wszystkich wyborców będzie wystarczająca ? Nie wiem, ale wydaje mi się, że niestety nie.

Jeżeli karta wyborcza nie zmieści się na jednej kartce zadrukowanej jednostronnie, będzie miała formę książeczki. Prawdopodobnie wtedy każdy rodzaj kart będzie miał inny kolor : biały będzie dla Rady Gminy i Rady Miasta, żółty dla Rady Powiatu, niebieski do Sejmiku Wojewódzkiego, różowy na głosowanie na burmistrza i wójta. To, jaką wielkość będą miały karty do głosowania, nie zostało jeszcze ustalone. Nastąpi wybór pomiędzy kartą wielkoformatową w formacie AO a kartą w formie broszury A-4.

Na każdej z kart swój głos należy oddać stawiając znak „ X ” przy nazwisku wybranego kandydata. Należy zapamiętać, że w wyborach radnych do rad gmin, miasta, powiatu oraz sejmiku wojewódzkiego należy postawić znak „ X ” przy nazwisku jednego z kandydatów tylko z jednej listy kandydatów.

Według Państwowej Komisji Wyborczej do tej pory znak „ X ” pozostawiony przez głosującego na karcie wyborczej są to dwie przecinające się linie. Nowa definicja wprowadza do ustawy znak „ X ”. Teraz po zmianie prawa „ X ” to są co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie wyznaczonego do głosowania pola. Należy przez to rozumieć co najmniej dwie linie, które przecinają się w obrębie kratki.

Są ciągłe zastrzeżenia do nowej definicji znaku głosowania. Znak „ X ” według ustawodawcy może się zmienić nawet w gwiazdkę, co dla komisji wyborczych może stwarzać problemy interpretacyjne. Zdaniem PiS ma to zmniejszyć liczbę głosów nieważnych, według opozycji – ułatwi fałszerstwa.

Dotychczas bezpośrednie dopiski przy określonym kandydacie stanowiły, że głos był nieważny. Po zmianach, jeżeli jedna z kratek zostanie przy kandydacie całkowicie zamalowana, a znak „ X ” pojawi się w innej kratce – głos będzie ważny.

Głosy nieważne to te, gdy na karcie do głosowania nie postawiono żadnego znaku „ X ” przy żadnym nazwisku lub zagłosuje się, wskazując na więcej niż 1 osobę na różnych listach czyli wybrano kandydatów z różnych komitetów wyborczych, albo kartka jest przekreślona na całej powierzchni.

Jeżeli wyborca postawi 2 znaki „ X ” na jednej liście, to głos zdobędzie ta osoba, która zajmuje wyższe miejsce na liście. Uważam, że tak być nie powinno, bo umożliwia to manipulowanie wynikami.

Zareagowałem pozytywnie na prośbę moich Czytelników i zdecydowałem się na zmniejszenie ilości pisanego tekstu, aby zwiększyć czcionkę i umożliwiać Czytelnikom zapoznanie się z tekstem felietonu bez użycia okularów. Dziękuję Redaktorowi Naczelnemu za wyrozumiałość.

Adam Pajda